Majestatyczny, niepowtarzalny, piękny… Zespół pałacowy w Łężanach. Charakterystycznie zarośnięty pałac cieszy się szczególną popularnością wśród par młodych, które ochoczo pozują do zdjęć na jego tle. Nie można się dziwić, XX wieczny zabytek cieszy oko wyjątkowymi zdobieniami. Pałac w Łężanach oprócz niezaprzeczalnego uroku posiada również ciekawą historię

Wieś Łężany

Miejscowość położona jest w powiecie Kętrzyńskim, nieopodal Reszla. Jej historia sięga roku 1359, z tego okresu pojawiają się o niej pierwsze wzmianki. Jednym z właścicieli tamtejszych ziem była rodzina Merkelingerode, która przybrała nazwisko von Lossainen (w spolszczeniu Luzjański). Nazwisko zaczerpnięto od nazwy wsi. Ta natomiast pierwotnie pochodzi prawdopodobnie z języka staropruskiego (luisis, co oznacza „ryś”). Z czasem nieco się zmieniała, od Lusijeins poprzez Nowe Lusien oraz Luzjany, aż do obecnej nazwy, Łężany.

Następnymi właścicielami majątku były rodziny von Ölsen, Truchses von Wetzhausen, Fischer. Ostatnia rodzina początkowo mieszkała w niewielkim dworze, wybudowanym na skraju parku. Jednak w roku 1909 Reinhold Fischer rozpoczął budowę rodzinnego pałacu, który stoi do dzisiaj.

Pałac w Łężanach – Historia

Budowę pałacu ukończono w 1911 roku. W 1940 roku jego właściciel, Reinhold Fischer, zmarł. Ciało złożono do grobu w rodzinnym mauzoleum, położonym przy pałacu. Majątek przejęła druga żona Reinholda, Nora Myller von Rautenfels. Jednak w roku 1945 w obawie przed zbliżającą się armią radziecką, popełniła samobójstwo.

Podczas II Wojny Światowej wnętrza pałacu zostały przetrzebione, jednak sam budynek nie ucierpiał. Tuż po wojnie utworzono w nim przedsiębiorstwo turystyczne „Fundusz Wczasów Pracowniczych”. W 1957 roku majątek przeszedł w ręce Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie (obecny Uniwersytet Warmińsko-Mazurski). Pałac oraz budynki gospodarcze funkcjonowały jako ośrodek badawczy. W latach 90 zabytek stał się miejscem spotkań politycznych, dzierżawił go bowiem poseł SLD Tadeusz Matyjek. Dzięki temu zabytek doczekał się remontu.

Od 2003 roku majątek ponownie jest w rękach Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.

Pałac w Łężanach – architektura

Zespół pałacowy składa się z pałacu, zabudowań gospodarczych (między innymi kuźni, stajni, młynu i warsztatu) oraz parku. Budynek pałacowy znajduje się w centrum parku, w pobliżu jeziora Legińskiego. Jezioro podziwiać można ze wzniesienia, na którym stoi pałac.

Rozległy park składa się z dwóch części. Część przypałacowa to przede wszystkim zadbane trawniki oraz rabatki kwiatowe. W drugiej części rosną stare, ponad stuletnie graby. W tym miejscu, otoczonym lasem, umieszczono rodowe mauzoleum.

Neobarokowy pałac na planie prostokąta cechuje się licznymi dodatkami. Na bryle budynku wybudowano werandę oraz dwie wieże. Jedna z nich pełni funkcję widokową. Od frontu pałac ozdobiono ryzalitem, a od zachodu wybudowano balkon, pergolę oraz taras. Wschodnia strona zabytku również posiada taras i ryzalit. Zdobione okna rozmieszczono na budynku niesymetrycznie, dzięki czemu pałac zyskuje wyjątkowego charakteru. Ściany porośnięte są roślinnością.

Wnętrze pałacu zachowało się w świetnym stanie. Stolarka wnętrz jest wysoko zdobiona, sufity ozdobione sztukateriami, na podłodze leży glazura. W pokojach znajdują się oryginalne elementy wykończenia oraz pojedyncze meble.